افغانستان

در همان ابتدای کتاب و در گفت‌وگو با «صدیقه مسعود»- همسر مسعود- مشخص می‌شود نویسنده از یک نکته چندان راضی نیست: «نمی‌خواستم فضای کتاب این‌قدر مردانه باشد». همین نکته سبب می‌شود به عنوان خواننده بخواهم درباره این وجه زندگی فرمانده بدانم. روزنامه‌نگاربودن نویسنده به او کمک کرده تا بتواند حفره‌ای را که با توجه به دغدغه‌اش با آن روبه‌رو بوده است به گونه‌ای پر کند.

مهدی بهمن:خنکای یک بعدازظهر شهریور ماه که بوی پا‌ییز را به همراه داشت، مردم دسته‌دسته‌‌ در یکی از ایستگاه‌های مترو منتظر قطار ایستاده بودند. سوت قطار که از دور شنیده شد، وِلوله‌ای در جمعیت درگرفت. قطار در ایستگاه متوقف نشده بود که مردم شروع کردند به هُل دادن همدیگر. مردی قدبلند، با موهایی خرمایی، از پشت حایل همسرش که نوزادی را در آغوش داشت شده بود؛ درحالی‌که خودش دست پسر سه‌، چهار ساله‌ای را گرفته بود.

ریحانه طباطبایی:چندسال پیش در سفر به سیستان و بلوچستان در میان زنانی قرار گرفتم که تنها مطالبه‌شان از زندگی داشتن شناسنامه برای فرزندانشان بود. این زنان که در میانشان هر سن و سالی دیده می‌شد، به ازدواج مردان افغان در آمده بودند، مردانی که در قبال این ازدواج پولی نیز پرداخت کرده بودند.
این زنان صاحب چندین بچه شده و هیچ کدام نتوانسته بودند برای بچه‌هایشان شناسنامه بگیرند. بیشتر آنها نیز توسط همسر رها شده بودند و مرد به سرزمین خود بازگشته بود. ازدواج‌هایی که اکثرا جایی ثبت رسمی نشده و در روستا و حاشیه‌ی زاهدان صورت گرفته بود.

همین که از نامزد خود خیانت دید که پس از شش سال نامزدی آمد به او گفت: “نمی‌خواهم با تو

گلباجی در ندبه پر از امید است. او همیشه با نوحه‌خوانی دخترها مخالف بود و هر وقت نگرانی و دغدغه‌ای داشت به آن‌ها نهیب می‌زد مولودی بخوانید. گلباجی همیشه به بهبود شرایط امید داشت. تنها وقتی دیگر امیدی نبود به دخترها گفت نوحه بخوانند. تلاش شده این امید با دکورد دایره‌ای، حرکات دایره‌وار و حتی دور دایره نشستن به عنوان سمبل در حرکت بودن و تکامل جهان به تصویر کشیده شود. صحنه پایانی با چرخش و دایره به عزاداری و نوحه‌خوانیِ اولیه باز می‌گردد. دایره نماد چرخش، جاری بودن و زایش است. در دراماتولوژی نمایش حرکت بازیگران، نشستن بازیگران، حضور زنان به عنوان چرخه زندگی حفظ شود. زن یعنی زمین، زن یعنی زندگی.

آدرس را پرسیدیم. یکی از دوستان افغانستانی با ماشین ما را تا نزدیکی آرایشگاه رساند. چند دقیقه‌ای پیاده‌روی کردیم تا به محل آرایشگاه کلئوپاترا رسیدیم. کوچه‌ای که آرایشگاه در آن قرار داشت نسبتاً خلوت بود. دو سرباز با اسلحله  ورودی را کنترل می‌کردند و مردانی هم رو به روی آدرس مورد نظر ما ایستاده بودند.

خاطره کردکریمی: سرسلسله‌ی گورکانیان، بابر، مدعی‌ست که سنگ‌بنای کابل را قابیل گذاشته و او را بعد از مرگ همان‌جا، در