فمینیسم و جنبش های زنان

”تاریخ طرف ماست”، گلسوم کاو نزدیکتر شد و بی مقدمه سخن را آغاز کرد. او حرفهای زیادی برای گفتن دارد: کاو یکی از بنیان گذاران گروه «زن کشی را خاتمه خواهیم داد» در ترکیه است و از زمانی که فضای سیاسی ملتهب شده، در زمره یکی از فمینیستهای طراز اول قرار گرفته است.با وجود اعتراضات، ترکیه از کنوانسیون استانبول، معاهده ای بین المللی، به منظور منع خشونت علیه زنان و ترویح برابری خارج شد. رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، همواره علیه فمینیست ها عمل کرده است با این بهانه که فمینیست ها موافق سقط جنین و حتی عمل سزارین هستند، ”مخالف مادر بودن” هستند و حتی باور دارد که برابری جنسیتی ”خلاف طبیعت” است.

هم‌ذات‌پنداری رهنورد با زنان مختلفی که در نقاشی فوق، چهره‌ی خود را به جای آنها تصویر کرده است، از جنسِ هم‌ذات‌پنداریِ شهید مرضیه احمدی اسکویی در این شعر، با زنان مختلفی است که رنج کشیده اما مقاوم‌، مبارز و پیروزمندند. این حس همبستگی با زنان مختلف است که این دو اثر را به یکدیگر نزدیک می‌کند، هرچند که آفرینندگان‌شان در مواردی هم‌عقیده نباشند، اما در همبسته کردنِ زنان، همراه و هم‌صدا بوده‌اند.

برگردان هستی معماریان جنبش فمینیستی در تونس قربانیِ استثمار، سیاست زدگی و فقدان حضور انسان ها از همه طبقات و

مسئله اینجاست که علیرغم اعمال تبعیض آشکار و سیستماتیک بر زنان در ایران، چرا هنوز ضرورت فمینیست و برابری‌خواه بودن در این کشور محل سوال و تردید است. دیده می‌شود که گاه حتی در میان منتقدان حکومت هم از «فمینیست» بودن به عنوان انگ استفاده می‌شود، در بزنگاه‌های مختلف تلاش‌های زنان برای مبارزه و چانه‌زنی برای احقاق حق‌شان تخطئه می‌شود و سعی می‌شود که برای آنان «اولویت» برای مبارزه تعیین شود تا این ایده را که این سوژه معترض به تنهایی توانایی تشخیص ضرورت‌ها و اولویت‌ها را ندارد، القا کنند.

مارگارت آتوود:به عقیده‌ی من برای اینکه حق داشتن حقوق انسانی و شهروندی را برای زنان قائل بشویم باید اساساً این حقوق انسانی و شهروندی وجود داشته باشند، همین و بس، از جمله حق برقراری برابری بنیادی که مثلا برای اینکه زنان حق رای داشته باشند باید این یک رای وجود داشته باشد. آیا فمینیست خوب اعتقاد دارد که فقط زنان باید چنین حقوقی داشته باشند؟مسلماً نه. در این صورت این قضیه شبیه شیر یا خط کردن درمورد داستان قدیمی روابط عاشقانه می‌شد که در آن‌ها فقط مردها صاحب حق بودند.

در بخشی از خاطرات پس از اتمام جنگ می‌خوانیم که گاه چگونه برای احداث خانه‌های اشتغال زنان خودسرپرست و ساماندهی ایشان، با هزار امید و آرزو به ساختار قدرت و زنان صاحب ‌کرسی؛ نزدیک می شده و هربار مغضوب و سرخورده از خیر شهرداری و دولت و مجلس، دست خالی بازمی‌گشته که نتیجه‌اش جز پروپاگاندا و ثبت فعالیت‌هایش به نام خود، دیگر هیچ نبوده…کتاب با توصیف کیفی گروه‌های مادران خاوران، مادران پارک لاله و مادران صلح که جملگی نمونه‌های اعلایی از عاملیت زنانه بجای کلیشه‌ی مرسوم«مادر عزادار منفعل» بشمار می‌روند، به پایان می‌رسد.

الهام ذاکری:کلیشه زن موفق فمینیست، در چنین جهانی برساخته می‌شود. کلیشه‌ای که در راستای فردی کردن همه چیز، مبارزه با مردسالاری را هم به امری فردی تقلیل می‌دهد و با برجسته کردن زنان موفق به عنوان زنان توانمندی که توانسته‌اند با اراده و استعداد شخصی به موفقیت‌هایی در چارچوب نظم موجود برسند، بقیه زنان را سرکوب می‌کند. زن توانمندِ نولیبرال کسی است که در برابر زنان دیگری‌ شده‌ای برساخته می‌شود که از پرورش استعدادهای خود ناتوان مانده‌اند، آن‌ها نتوانسته‌اند آن‌طور که باید و شاید به بهره‌برداری از ابعاد مختلف وجود خود بپردازند.

لایۀ دیگر این جنبش، گسترش «ناجنبش»‌های زنان است که به شکلی متکی به خود، پیشروی آرامی را در مقیاسی وسیع در حوزۀ اجتماعی رقم زده‌اند. ناجنبش‌هایی که هرچند متکی بر افراد جدا افتاده از یکدیگر هستند ولی برآیند کلی‌شان، تغییرات اساسی در اعماق جامعه ایجاد می‌کند. البته گاه در اینجا و گاه در آنجا، مرئی می‌شوند ولی نتایج و تأثیر این حرکت‌ها عمدتاً در آمارها منعکس می‌شود. این ناجنبش‌ها اغلب بدون آن‌که با مقررات نظم سیاسی به‌طور مستقیم درگیر شوند، تحولاتی را در موقعیت زنان در جامعه به‌وجود می‌آورند.

کانون زنان ایرانی- امیر ناطق پور:
آمارها نشان می دهد که در سال های اخیر تعداد آزارهای جنسی زنان رو به افزایش بوده است. نکته جالب این است که افزایش این آمار منحصر به کشورهای جهان سوم نیست و کشورهای متمدن اروپایی را هم در برمیگیرد. به باور بسیاری از کارشناسان این معضلات در جامعه حل نخواهد شد مگر اینکه عرف ها و باورهای جنسیتی ای که در جوامع وجود دارد مورد بازبینی و بررسی مجدد قرار گیرند.