دختران آی‌سی‌تی روستای قرن‌آباد
کانون زنان ایرانی – فریده غائب: «دختران آی‌سی‌تی روستای قرن‌آباد، چهره روستا و مناسبات را تغییر داده‌اند.»
نام دختران آی‌سی‌تی را اعظم بتیاری، مدیر اولین مرکز جامع خدمات فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (آی‌سی‌تی) روستایی عنوان می کند.
در ۲۰ کیلومتری شهر گرگان بیش از ۳۰ زن از اهالی روستای قرن‌آباد در مرکز خدمات فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات کار می‌کنند و این روستا را اینترنتی کرده‌اند.
بتیاری خودش لیسانس زبان و ادبیات فارسی دارد اما حالا در عرصه فن‌آوری‌های ارتباطی در روستای قرن‌آباد حرفی برای گفتن دارد. با او در فرصت کوتاهی که به نمایشگاه کارآفرینی دیجیتالی آمده بود، درباره تاثیر ورود فن‌آوری اطلاعاتی و ارتباطی در وضعیت دختران روستایش صحبت کردم.
بیش‌تر غرفه‌های اولین نمایشگاه کارآفرینی دیجیتالی در اختیار صنایع سنگین همچون صنعت خودروسازی بود. در یکی از راهروهای باریک این نمایشگاه چند دختر روستایی در غرفه‌شان ایستاده‌اند و کتاب‌هایی درباره آیتی، تشریح فعالیت مرکز آی‌سی‌تی روستای قرن‌آباد را منظم چیده‌اند که رهگذران بیش از این که متوجه این کتاب‌ها شوند، متوجه دختران جوانی می‌شوند که خیلی مسلط و آشنا به زبان کامپیوتر و اینترنت با آن‌ها صحبت می‌کردند.
بتیاری می‌گوید: «ما کار از راه دور را در روستا ترویج کرده‌ایم. یعنی پشت سیستم می‌نشینیم و از آن‌جا با ارگان‌ها، نهادها و شرکت‌های دولتی و خصوصی در ارتباط هستیم. بدون آن که هزینه‌ای برای سفر پرداخت کنیم.»
او از قرارداد جدیدش می‌گوید: «قرار است در چهار حوزه مشتری محوری، کاتالیسمی، پلیمری و غیرپلیمری برای شرکت پتروشیمی فعالیت کنیم.
این قرارداد ۱۲ ماهه است و ما زمان مقرر کار را تحویل می‌دهیم. زمانی که مرکز آی‌سی‌تی روستای قرن‌آباد شروع به کار کرد تنها هدفش ارایه خدمات به روستاییان بود؛ حالا بیش‌تر کارهای اداری در این مرکز انجام می‌شود و خیلی کم پیش می‌آید یک کشاورز اهل قرن‌آباد شال وکلاه کند و به گرگان برود تا قبض‌های مختلف آب، برق و… را پرداخت کند.”
بتیاری ادامه می‌دهد که حتی صدور کارت ملی، کارت سوخت هوشمند هم از داخل همین مرکز و توسط این دختران انجام شد.
“قرن‌آبادی‌ها به اینترنت علاقه زیادی دارند.” اعظم بتیاری برای تایید این حرفش می‌گوید: «۹۹ درصد اهالی این روستا با اینترنت آشنا هستند و زبان کامپیوتر را می‌دانند.»
او همچنین از گرایش بالای دبیرستانی‌ها به ویژه دختران به اینترنت می‌گوید: «بیش‌تر دخترانی که به این مرکز می‌آیند، وبلاگ دارند حتی وبلاگ‌های تخصصی. مثلا دختری که به ریاضی علاقه‌مند است هر روز به این‌جا می‌آید تا وبلاگش را که در حوزه ریاضی است، به روز کند.»
«مبنای اولیه تشکیل مرکز آی‌سی‌تی روستای قرن‌آباد انجام تحقیقات بوده است.» دختر جوان ۲۳ ساله‌ای که همراه تیم کارآفرینان دیجیتال از قرن‌آباد به این نمایشگاه آمده است از انگیزه‌اش می‌گوید: «به گرگان لقب طلای سفید را داده‌اند آن هم به خاطر پنبه‌های مرغوبش. پدرم هم یک پنبه کار است، اما محصول پنبه‌اش نامرغوب بود و دایما از من سوال می‌کرد که چرا پنبه‌های من آفت‌زده هستند؟»
انسیه هم در پی یافتن این سوال و حل مشکل پدر کشاورزش به اینترنت متوسل می‌شود: «متاسفانه از سایت‌های ایرانی نتوانستم اطلاعات مناسبی درباره پنبه به دست بیاورم در حالی که سایت‌های خارجی توانستند سوال‌های مرا جواب دهند و من به فکر ایجاد یک بانک اطلاعاتی درباره پنبه افتادم.»
ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی و حل مشکلات روستاییان قرن‌آباد، ظاهر دستاورد این مرکز است، اما به گفته هیات همراهان این مرکز که از قرن‌آباد به نمایشگاه کارآفرینی دیجیتالی آمده بودند، حالا فضای روستایشان تغییر کرده است.
بتیاری می‌گوید: «هر چند ما با روش‌های مدرن زندگی آشنا می‌شویم، اما این به معنی رها کردن سنت‌های خوبمان نیست. هر چند با شروع فعالیت اینترنتی روابط فرهنگی و اجتماعی تغییر کرده و دیگری خبری از تعصب‌های کور و جاهلانه نسبت به زنان نیست.»
زنان، کارآفرینی دیجیتال و تولید ثروت
“این روزها حجم بالای تولید ثروت از طریق کارآفرینی دیجیتالی در کشورهایی همچون چین و هند و حضور زنان در این صنعت نشان داده که زنان در تولید ثروت نقش مهمی می‌توانند داشته باشند.”
این را پریدخت ورشوچی، مدیر پروژه تجارت الکترونیک یکی از شرکت‌های خودروسازی می‌گوید. او هم غرفه‌ای از نمایشگاه کارآفرینی دیجیتالی را برای عرضه کارهایش اختصاص داده است. یکی از معدود غرفه‌هایی که همه پرسنلش زن هستند؛ چرا که این پروژه یعنی راه‌اندازی تجارت الکترونیک در یک شرکت خودروسازی را زنان صنعت‌گر راه‌اندازی کرده‌اند.»
ورشوچی می‌گوید:«نمایشگاه کارآفرینی دیجیتالی می‌خواهد به جامعه دوباره یادآوری کند که این عرصه چقدر می‌تواند اشتغال‌زایی کند و ثروت کشور را افزایش دهد.»
برای اولین بار است که همایشی با نام همایش ملی کارآفرینی دیجیتالی در کشور برگزار شده و شرکت‌های صنعتی که بخش دیجیتال دارند در این‌جا حضور دارند.
ورشوچی هم به عنوان اولین مدیر پروژه تجارت الکترونیک معتقد است تاکنون هیچ شرکتی در ایران وارد تجارت الکترونیک نشده است.
اما او در این طرح قصد دارد خرید و فروش قطعات یدکی خودرو را به طور کامل از طریق شبکه انجام دهد و همه همکارانش را هم از روی عمد از زنان انتخاب کرده است: «زنان را برای فعالیت تجارت الکترونیک انتخاب کردم چون این کار جدید است و صبوری خاصی می‌خواهد این‌که بتوانی «نه»ها را بشنوی، اما مصمم جلو بروی.»
عاطفه توسلی، ۲۹ ساله که تحصیلاتش را در رشته مهندسی سیستم بهره‌وری تمام کرده، از همکاران پروژه تجارت الکترونیک این شرکت خودروسازی است.
او معتقد است که زنان برای کار در صنعت آیتی پتانسیل بالایی دارند: «آیتی صنعت جدیدی است که باید روحیه مقاومت در برابر تغییر کم‌تر داشته باشی که این روحیه در زنان بیش‌تر است و زنان انعطاف بیش‌تری از خود نشان می‌دهند.»
او ادامه می‌دهد: «الکترونیک برنامه‌ریزی را وارد زندگی می‌کند، بهره‌وری از زمان را بالا می‌برد و در نهایت آرامش را به زندگی هدیه می‌کند که کارآفرینی دیجیتالی سمبل بهره‌وری است.»
در همین حال تعدادی از بازدیدکنندگان غرفه تجارت الکترونیک این شرکت خودروسازی، زنانی بودند که سوال‌های فنی و حرفه‌ای می‌پرسیدند.
توسلی به این زنان اشاره می‌کند: «این سوال‌ها نشان می‌دهد که چقدر زنان در این عرصه پیشرفت کرده‌اند.»
با یکی از این بازدیدکنندگان درباره حضور زنان در آیتی صحبت می‌کنم. او که تحصیل‌کرده رشته مدیریت بازرگانی است، می‌گوید: «در صنعت آیتی تبعیض‌های جنسیتی کم‌تر از سایر عرصه‌های صنعتی دیده می‌شود. چون حضور فیزیکی در اولویت نیست و شما می‌توانی در خانه و پشت کامپیوتر بنشینی و آنچه مهم می‌شود کیفیت کار است. این‌جا‌ست که بحث دانایی‌محوری و شایستگی مطرح می‌شود و جنس موضوعیت خود را از دست می‌دهد.»
عکس از احسان قلم چی