بودجه‌های نامریی برای زنان
کانون زنان ایرانی
سپیده اشرفی
حکایت «میان ماه من تا ماه گردون …» را می‌شود به وضوح در حوزه زنان و مقایسه با فعالیت‌های صورت گرفته در کشورهای دیگر دید. دست روی هر بخش‌اش که بگذاری، تفاوت در فعالیت‌های صورت گرفته در داخل و خارج، «تفاوت از زمین تا آسمان است» مثل بحث اختصاص بودجه‌ها. آن‌طور که آمارها و صحبت‌های رسمی مسوولان دولتی ایران نشان می‌دهد، چیزی با عنوان بودجه زنان وجود ندارد و ارقام اختصاص یافته به این حوزه به تشخیص وزارتخانه مربوطه صورت می‌گیرد.
مثلا سال گذشته مجلس شورای اسلامی در وب‌سایت خود و در گزارشی با عنوان « بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور ۱۴، حوزه زنان و خانواده» نوشته بود: «در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹، ذیل تبصره «۱۴»، بند «۲۴» در مجموع ۳۱۰هزار میلیارد ریال برای اجرای طرح معیشتی خانوار از محل منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها در نظر گرفته شده است.
نگاهی به جزییات طرح معیشتی خانوار نشان می‌دهد اگرچه این طرح جهت کاهش فشار اقتصادی حاصل از افزایش بنزین بر خانوارها تهیه شده با این حال احصای سهم هر فرد عضو خانوار از کل مبلغ ذکر شده توسط دولت (به تناسب بعد خانوار) نشان می‌دهد با افزایش تعداد خانوار، سهم هر عضو خانوار کاهش می‌یابد. برای نمونه سهم هر عضو خانوار هفت‌نفره حدود ۲۹ هزار تومان و سهم عضو خانوار دونفره ۵۱ هزار تومان است.»این مساله تایید همان گزاره اول است که بودجه‌ای مستقل وجود ندارد، اما با توجه به وضعیت قرنطینه و گزارش‌هایی که در خصوص افزایش خشونت علیه زنان مطرح می‌شود، بحث بودجه اهمیت افزونی پیدا می‌کند.
بگذارید با یک مثال پیش برویم. تنها در یک مورد چیزی نزدیک به ۲۵ میلیون دلار از صندوق اضطراری سازمان ملل به سازمان‌هایی اختصاص یافته که برای رفع یا کاهش خشونت علیه زنان تلاش می‌کنند. [۱] گزارش‌های نهادهای فعال در حوزه زنان نشان می‌دهد که بعد از همه‌گیری کرونا و قرنطینه در مقاطع مختلف زمانی، روی پنهان خشونت علیه زنان بیشتر از قبل خود را نشان داده است.
چنین بودجه‌هایی می‌تواند به توانمند کردن فعالان این حوزه کمک بسیاری کند. ناگفته نماند که حساس کردن دولت‌ها برای ورود به حوزه زنان و اختصاص طرح و برنامه‌های مشخص در این حوزه، از جمله مسائلی است که بسیاری از فعالان حقوق زنان سال‌ها آن را دنبال کرده‌اند.
اهمیت وجود چنین ارقامی زمانی مشخص می‌شود که نگاهی به مشارکت اقتصادی زنان داشته باشیم که به گفته بسیاری از فعالان، در طول سال‌های مختلف مغفول مانده اما روند افزایشی دارد و باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. آمار نشان می‌دهد که نرخ مشارکت در سال ۱۳۷۵ فقط ۹٫۱ درصد بوده اما بعد از ۱۰ سال نرخ مشارکت در میانه دهه هشتاد به ۱۶٫۴ درصد رسیده بود. این نرخ در سال ۹۰ قدری کاهش یافت و به ۱۲٫۶ درصد رسید، اما در نهایت سال ۹۷ رقم ۱۶٫۱ درصد را برای خود به ثبت رساند. این ارقام به خوبی حضور فزاینده زنان در حوزه اقتصاد و اختصاص یک بودجه مشخص و مستقل برای این حوزه را نشان می‌دهد؛ چیزی که شاید آن‌طور که باید در بودجه‌های سنواتی مورد توجه قرار نگرفته است.
[۱] منبع:https://www.edexlive.com/news/2020/nov/26/un-releases-25-million-usd-from-emergency-fund-to-support-women-led-organisations-curb-gender-viole-16126.html
