تیتر یک

لایحه خشونت علیه زنان که قرار بود بنای خود را بر مقابله با خشونت‌های این حوزه قرار دهد، حالا به حدی تغییر کرده که حتی با نام دیگری به تصویب رسیده است. برخی معتقدند که چندان تمایلی به بررسی آن در مجلس هم وجود ندارد. در قسمت اول پادکست راوی‌زن با دکتر زهرا تیزرو استاد دانشگاه شرق لندن گفت‌وگو کردیم که پژوهشی هم در حوزه خشونت خانگی انجام داده است. این کارشناس معتقد است که یکی از نقاط مهم این لایحه، حذف خشونت خانگی و توجه نشدن به این بخش است.

این زن باورنکردنی بود. یا به بیان بهتر: نوشته‌هایش این‌گونه بود. انیشتین می‌گوید روزی فرامی‌رسد که باور این‌که انسانی چون گاندی در قالب آدمی واقعی با گوشت و خون روی زمین زندگی می‌کرده است، برای جهان دشوار خواهد بود.
باور این‌که کلاریس لیسپکتور در دورانی تا به این اندازه نزدیک به ما، یعنی همین دیروز زندگی می‌کرده و تا به این اندازه جلوتر از ما بوده است نیز برای ما دشوار است، در عین این‌که معرکه می‌نماید. کافکا نیز بازیافتنی نیست، مگر در وجودِ کلاریس لیسپکتور.

تجربه آزار برای زنان و مردانی که در معرض آزار جنسی قرار می‌گیرند، پیامدهای روانی متفاوتی به همراه دارد. بارها از سوی روانپزشکان و روانشناسان بالینی توصیه شده، مراجعه به روان‌درمانگر جزء اولین اقداماتی است که آزار دیده باید انجام ‌دهد. از سوی دیگر جنبش‌هایی نظیر من هم me to، سئوالاتی را در زمینه وضعیتی که آزار دیده در‌آن قرار می‌گیرد به ذهن متبادر می‌کند. سئوالاتی که شاید تنها یک روان‌درمانگر بتواند پاسخگوی آن باشد. زنان و مردانی که در فضای مجازی و رسانه‌ها از ماجرای آزارشان پرده بر می‌دارند، از یک سو با حمله‌های احتمالی طرف می‌شوند و از سوی دیگر مورد قضاوت قرار می‌گیرند؟‌

با وجود همه این خطرات زنان واقعا می‌خواهند کار کنند و متوجه هستند که چه خطرات بزرگی در پی دارد. در ماه فوریه، برای مثال، من با زنی ۳۱ ساله در بنگلادش صحبت کردم که به من گفت از داخا با شوهرش (که در پانزده سالگی با او ازدواج کرده بود) آمده است تا آینده بهتری برای خانواده‌اش رقم بزند. شوهرش در بحرین مشغول کار ساختمانی بود و خودش از درآمد کار در کارخانه برای بزرگ کردن دو دخترش استفاده می‌کرد. روشن بود که چقدر به خودش افتخار می‌کند که می‌تواند با استفاده از این درآمد هم خرج دخترانش را بدهد و هم مستقلا برای آینده آنان تصمیم بگیرد. او به من گفت:”من اجازه می‌دهم دخترانم تا هر زمان که بخواهند به تحصیل ادامه دهند و مانند آنچه مادرم با من کرد، به زور شوهرشان نخواهم داد.”

در نهایت، ما گروه‌هایی را شناسایی کردیم که بسیار آسیب‌پذیر هستند و بیشتر از دیگران از تعادل بین کار و خانواده آگاهند. در این پژوهش نشان دادیم که به طور مشخص زنان شاغل با کودکان خردسال، به ویژه کمتر از پنج سال، با تحمل بار اضافی و پرداختن بهایی گزاف تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. برای زنان، دست‌یابی به تعادل بین کار و زندگی دشوار است، به ویژه وقتی همسران‌شان در دوران و شرایط اضطراری بیرون از خانه کار می‌کنند.

قانــون کار«کارگـر» را فـردی تعریـف می کنـد کـه بـه هـر عنـوان در مقابـل دریافـت حق السعی اعـم از مزد،حقـوق، سـهم سـود و سـایر مزایـا بـه درخواسـت کارفرمـاکار می کنــد.وضعیت کاری جمعیت های پرتعداد زنان کارگردر عدم وجود کار فرما و دستمزد معین با وجود کارفرمای فامیلی و یا زن هایی که خود کار فرمای خویشند از دایره شمول حقوق کارگری خارج می شوند. براساس تعریف سـازمان تأمیـن اجتماعـی کـه بـا هـدف حمایـت از «کار»تأسـیس شـده اسـت هم زنان کارگز در بازار غیر رسمی کار از حقوق شهروندی کنار زده می شوند .

طاهره جورکش:در زمان کرونا بسیاری از شغل‌ها معنا و مفهوم خود را از دست دادند و برخی از مشاغلی که در گذشته کمتر مورد توجه قرار می‌گرفتند معنا و مفهوم تازه‌ای به خود گرفتند و توجه بسیاری از افراد جامعه را به خود جلب کردند. مشاغلی که در گذشته کمتر شناخته شده‌ بود به یکباره مورد توجه قرار گرفت و تغییر سبک زندگی افراد باعث شد نوع خرید و فروش هم شکلی متفاوت به خود بگیرد، شکلی که کمتر کسی آن را تجربه کرده بود. افراد زیادی ترجیح دادند به صورت مجازی و آنلاین و یا از افرادی که نسبت به آنها شناخت کافی دارند خرید کنند.

 وضعیت زنان دارای مهارت که در خانه کسب درآمد می‌کنند هم بسیار تحت تاثیر همین موضوع قرار گرفت. به ویژه زنانی که هیچگونه ارتباط و مهارتی برای فروش محصولات خود به صورت مجازی نداشتند. آنها بیشترین آسیب را دیدند، زنان بی‌سرپرست، بدسرپرست و میانسالی که در زمان کرونا مشتریان خود را از دست دادند و یا راه‌های دسترسی به بازار فروش برای آنها دشوار شد همچنین زنانی که دسترسی به گوشی هوشمند ندارند و یا مهارت استفاده از آن را فرا نگرفتند.

محمدکریم آسایش:شهرداریِ «تهران شهری برای همه» (بخوانید «گران‌سازی تهران») تنها به محدودسازی مراکز کارآفرینی و خدمات اجتماعی‌اش به زنان بسنده نکرد، بلکه «مشاغل خانگی» آنها را نیز مورد آماج خود قرار داد. شهرداری در لایحه «برنامه جامع و هماهنگ کاهش تخلفات ساختمانی» خواهانِ لغو «قانون حمایت از مشاغل خانگی» شده است تا از همین شابلون‌زنیِ زنان نیز جلوگیری کند. در این لایحه فکری برای تخلفاتِ ساخت و سازهای بزرگ، تطویل زمان ساخت و مخاطرات ناشی از آن و فقدانِ آمایش تجاری در شهر نشده است اما آنچه به عنوان تخلف ساختمانی چشمِ شهرداری را گرفته است، مشاغل خانگیِ زنان تهیدست است.

صاحبان کارخانه‌ها از جایگاه نابرابر زنان در جامعه برای ساختنِ یک نیروی کار ارزان‌تر، مطیع‌تر و منعطف‌تر سود بردند. پس در واقع به جای به چالش کشیدن فرمانبرداری آن‌ها در جامعه، کار در صنعت پوشاک این مساله را بازتولید می‌کند. زنان به شکل چشمگیری کمتر از مردان حقوق می‌گیرند، با تبعیض سیستماتیک روبرو هستند و فقط امکان دسترسی به مشاغلی با کمترین میزان حقوق دریافتی با احتمال بسیار ضعیف ارتقا رتبه را دارند. خیلی از آن‌ها امنیت شغلی پائینی دارند و اگر برای کار در شرایط تعیین‌شده از سوی کارفرما آمادگی لازم را نداشته باشند با خطر از دست دادن شغل روبرو می‌شوند.

نازنین خسروانی:خانم فریده غیرت خوشبختانه، مثل برخی از همکارانش به زندان نیفتاد؛ اما به اندازه‌ی احکام تمام موکلانش رنج کشید و تلخی حبس را چشید.وکالت بیش از صد پرونده را در سال ۸۸ به صورت داوطلبانه بر عهده گرفت. بی‌چشم‌داشت و به دور از سر و صدا از موکلینش دفاع کرد. در این راه، نه سودای نام داشت که نامش خیلی پیش از آن به شرافت شهره بود و نه سودای نان.این زن در تمام مدت بازداشت موکلینش همراه و در کنار خانواده‌ی آنها بود. در هر لحظه از روز و شب پاسخگو و تکیه‌گاه خانواده‌ بازداشت‌شدگان بود. کاری خارج از وظیفه‌ی شغلی و حرفه‌ای‌اش؛ صرفا به دلایل انسانی و اخلاقی که او نمونه‌ی کامل انسانیت و اخلاق است.